Қазақстан мен Қырғызстан шекарасында арнайы бақылау пунктін ашу ұсынылды, деп хабарлайды LS.
Сенатор Андрей Лукиннің айтуынша, 2015 жылдан бастап Меркі ауданындағы теміржол өткізу пунктінде жүк тасымалына тиісті бақылау жоқ.
"Осы құқықтық олқылықты жойып, бұзушылықтарды болдырмау үшін "Чалдовар" бекетінде арнайы бақылау пунктін ашу, вагондарды қарау жылдамдығы мен сапасын арттыратын әдістерді енгізу ұсынылады. Сондай-ақ, кептелістерді болдырмау үшін жеке тұйықты анықтау, тауарларды ел ішінде түсіруге жол бермеу үшін ЕАЭО елдеріне жіберілетін транзиттік вагондарда электрондық навигациялық пломбаларды қолдану қажет", — деді депутат.
Мысал ретінде ол осы өткізу пунктінде контрабанда мен тыйым салынған заттарды анықтаумен тек шекара қызметі айналысатындығын келтірді. Бұл процесс визуалды тексеру, ит өңдеушімен 15-20 минут айналып өту арқылы өтеді.
"Постта зертханалық өнім мен шикізат үлгілерін зерделеуге мүмкіндік жоқ. Нәтижесінде заңды тауар түрінде тыйым салынған жүктерді тасымалдау қаупі жоғары. Соңғы екі жылда 1,3 млрд теңгеге контрабанданың бір ғана фактісі анықталды. Соңғы үш жылда Қырғызстаннан "Чалдовар" станциясы арқылы Қазақстанға 190 мың тонна импортталып, 3,5 млн тонна жүк экспортталды. Бұл елдің экономикалық қауіпсіздігіне теріс әсер етеді", — дейді Лукин.
Ол жауапты ведомстволарға тиісті бақылаудың болмауы Қырғызстанмен шекаралас өңірлерді криминализациялауға және тауарларды заңсыз тасымалдаумен айналысатын топтардың пайда болуына әкелетінін ескертті.
"Шекара маңындағы халықтың маргинализациясы да заңсыз көші-қон процесіне ықпал етеді. Осыған байланысты "Чалдовар" бекетінде жүктердің қозғалысын бақылау тәртібін реттейтін және күшейтетін нормативтік құқықтық актіні қабылдау қажет", — деп атап өтті сенатор.
Лукиннің айтуынша, соңғы үш жылда осы саладағы маңызды мәселелерді шешу үшін құқық қорғау органдары бірқатар іс-шаралар өткізді. Атап айтқанда, мүдделі органдармен бірлесіп шекараның 76 осал учаскесінде инженерлік құрылыстар жөнделді, 275 бейнебақылау камерасы орнатылды, 501 шақырым қоршау нығайтылды, шекара маңындағы жерлерді мемлекетке қайтару жұмыстары басталды.
"Сыбайлас жемқорлық фактілері бар. Мемлекеттік кірістер, шекара қызметі, ветеринария органдарының лауазымды адамдары сот үкімдерімен кінәлі деп танылды. Өткізу пункттерінде кәсіпкерлер мен азаматтардан сыйақы сұраған қылмыстық топтың қызметі қиылысқан. Ағымдағы жылы арнайы жедел-іздестіру іс-шараларының негізінде 10 адамнан тұратын қылмыстық топ анықталды, оның ішінде үш көшбасшы", — деп түйіндеді депутат.
Бұған дейін, президент Қасым-Жомарт Тоқаев үкіметке Қазақстан мен Қырғызстан шекарасында туындаған жағдайды шешуді тапсырған болатын. Мемлекет басшысы сондай-ақ, шекара арқылы тауарларды заңсыз тасымалдауға жол бермеу үшін цифрландыру мен автоматтандыруды неғұрлым белсенді енгізу мәселесі бойынша Қырғызстан тарапымен келіссөздерді жалғастыру қажеттігін мәлімдеді.
